"ครูให้เขียนเรียงความเรื่อง 'วันหยุดของฉัน' 500 คำ ผมแค่พิมพ์ใน Gemini ว่า 'เขียนเรียงความภาษาไทยเรื่องวันหยุดของเด็กมัธยม 500 คำ' เสร็จใน 10 วินาที ได้ A"

ผมสอนมา 20 ปี ไม่เคยรู้สึกล้าหลังเท่านี้มาก่อน เด็กถาม Gemini แล้วได้คำตอบที่ละเอียดกว่าที่ผมอธิบาย

AI in Education
เรากลัว Gemini ไม่ใช่เพราะมันฉลาดเกินไปแต่เพราะระบบเราล้าหลังเกินไปที่จะวัด “การคิด” ได้จริง
บางที…AI ไม่ได้แย่ แต่ “โจทย์ของเราต่างหาก” ที่ล้าสมัย Gemini ไม่ใช่ศัตรู…แต่คือเพื่อนร่วมโต๊ะเรียน

Gemini = พจนานุกรมยุคใหม่
ครู = คนที่สอนให้ใช้พจนานุกรมอย่างมีวิจารณญาณ
การบ้าน = สนามฝึกคิด ไม่ใช่สนามแข่งหาคำตอบ

เราไม่ได้กลัวเด็กใช้เครื่องมือ เราแค่ยังไม่รู้ว่าจะ “สอนอย่างไรให้เด็กใช้เครื่องมือเพื่อพัฒนา”

❌ การบ้านเดิม
“จงอธิบายหลักธรรมในพระพุทธศาสนา 5 ข้อ” เด็กเปิด Gemini  คัดมาแปะ  ลอกมาส่ง

✅ การบ้านใหม่
“ให้ AI ช่วยอธิบายหลักธรรม 5 ข้อ แล้วคุณเห็นด้วยกับข้อไหนมากที่สุด? เพราะอะไร?”

“ถ้าใช้หลักธรรมเหล่านี้ในชีวิตประจำวัน จะเปลี่ยนชีวิตคุณอย่างไร?” แล้วเอามาคุยกันในกลุ่มอีกที แล้วมา present หน้าห้อง

✅การบ้านแบบ “AI Literacy Challenge”
สอนให้ระบุจุดอ่อนของ AI เช่น
ให้ AI เขียนข่าว แล้วให้เด็ก หาจุดผิด 
ให้ AI อธิบายเรื่องยาก แล้วให้เด็กตรวจสอบความถูกต้อง
ก็เป็นการสร้างภูมิคุ้มกันข่าวปลอม และรู้เท่าทันเทคโนโลยี  เป็นต้น
เพราะการศึกษาที่แท้จริง ไม่ใช่การสอนคำตอบ แต่คือการสอนวิธีคิด

ถ้าเราห้ามเด็กใช้ AI เพราะกลัวว่าพวกเขาจะ “โกง” เรากำลังบอกว่า “เด็กของเราควบคุมตัวเองไม่ได้”

ในโลกที่ AI มีคำตอบทุกอย่าง สิ่งที่มีค่าที่สุดคือ "คำถาม"

คำถามไม่ใช่ว่า "เราจะห้ามเด็กใช้ AI ได้อย่างไร?" แต่คือ "เราจะสอนเด็กใช้ AI อย่างชาญฉลาดได้อย่างไร?"

มันไม่ได้แย่งงานครู แต่กำลังเปิดโอกาสให้ครูกลายเป็น ผู้ออกแบบประสบการณ์การเรียนรู้ 

1. ชัดเจนและเจาะจง (Clarity and Specificity)
นี่คือหลักการที่สำคัญที่สุด จงบอก AI ให้ชัดเจนว่าคุณต้องการอะไร ไม่คลุมเครือ
1.1 ระบุบทบาท (Role-playing) กำหนดให้ AI สวมบทบาทเป็นผู้เชี่ยวชาญในด้านใดด้านหนึ่ง เช่น "คุณคือผู้เชี่ยวชาญด้านการตลาดดิจิทัล", "คุณคือเชฟที่มีชื่อเสียง", "คุณคือครูสอนภาษาอังกฤษ"
1.2 ให้ข้อมูลพื้นฐาน (Context)  ให้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องเพื่อช่วยให้ AI เข้าใจบริบทของคำถามได้ดีขึ้น เช่น "ฉันกำลังจะเปิดร้านกาแฟในย่านธุรกิจ", "ฉันกำลังเขียนรายงานเกี่ยวกับภาวะโลกร้อน"
1.3 ระบุรูปแบบคำตอบ (Format)  บอก AI ว่าคุณต้องการคำตอบในรูปแบบไหน เช่น "เขียนเป็นบทความ", "สรุปเป็นข้อๆ", "สร้างตารางเปรียบเทียบ", "แต่งเป็นกลอน"
1.4 ระบุข้อจำกัด (Constraints) กำหนดขอบเขตของคำตอบให้แคบลง เช่น "ตอบไม่เกิน 300 คำ", "ใช้ภาษาที่เข้าใจง่ายสำหรับเด็ก", "เน้นข้อมูลจากปี 2020 เป็นต้นไป"

2. สั่งงานเป็นขั้นตอน (Step-by-step Instructions)
หากงานมีความซับซ้อน ให้แบ่งคำสั่งออกเป็นขั้นตอนย่อยๆ เพื่อให้ AI ประมวลผลได้ดีขึ้น

ตัวอย่าง  แทนที่จะสั่งว่า "สรุปหนังสือเล่มนี้" ให้สั่งเป็นขั้นๆ ดังนี้
2.1 อ่านและทำความเข้าใจหนังสือเรื่อง '[ชื่อหนังสือ]'
2.2 ระบุประเด็นหลัก 3 ข้อที่ผู้เขียนต้องการสื่อ
2.3 เขียนสรุปแต่ละประเด็นหลักด้วยภาษาที่เข้าใจง่าย
2.4 สรุปภาพรวมทั้งหมดของหนังสือในย่อหน้าสุดท้าย

3. ใช้ตัวอย่าง (Examples)
การให้ตัวอย่างคำตอบที่คุณต้องการ จะช่วยให้ AI เข้าใจรูปแบบและโทนเสียงได้ดียิ่งขึ้น

ตัวอย่าง หากต้องการให้ AI เขียนหัวข้อข่าวที่น่าสนใจ ลองให้ตัวอย่างไปพร้อมกัน
Prompt "เขียนหัวข้อข่าวเกี่ยวกับเทคโนโลยี AI ที่น่าสนใจและดึงดูดคนอ่าน โดยใช้รูปแบบเดียวกับตัวอย่างนี้: 'อนาคตที่ไม่เหมือนเดิม: เมื่อ AI เข้ามาเปลี่ยนโลกธุรกิจ' "
ตัวอย่างคำตอบจาก AI: "AI ไม่ได้มาแค่ทำงานแทนคน: 5 ทักษะที่มนุษย์ต้องมีเพื่ออยู่รอดในยุคดิจิทัล"

4. บอกสิ่งที่ไม่อยากได้ (Negative Constraints)
บางครั้งการบอกสิ่งที่ไม่อยากให้ AI ทำ ก็มีประสิทธิภาพพอๆ กับการบอกสิ่งที่ต้องการ

ตัวอย่าง  "เขียนบทความเกี่ยวกับประโยชน์ของการออกกำลังกาย แต่ ห้าม พูดถึงการลดน้ำหนักโดยตรง" หรือ "สร้างสคริปต์วิดีโอสั้นๆ สำหรับ TikTok ห้าม ใช้เพลงประกอบยอดฮิตในปัจจุบัน"

5. ตรวจสอบและปรับปรุง (Review and Refine)
หลังจากได้คำตอบจาก AI แล้ว หากคำตอบยังไม่เป็นที่พอใจ อย่าลังเลที่จะปรับปรุง Prompt ใหม่
วิเคราะห์คำตอบ ทำไมคำตอบถึงยังไม่ดีพอ? ข้อมูลที่ให้ไปไม่ชัดเจนหรือเปล่า?
เพิ่มรายละเอียด ลองเพิ่มข้อมูลพื้นฐานหรือข้อจำกัดให้มากขึ้น
ลองเปลี่ยนคำสั่ง  ลองใช้คำสั่งที่แตกต่างออกไป เช่น จาก "อธิบาย" เป็น "สรุป" หรือ "วิเคราะห์"

การฝึกเขียน Prompt บ่อยๆ จะช่วยให้คุณสื่อสารกับ AI ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และได้ผลลัพธ์ที่ตรงใจมากที่สุดครับ

การออกแบบกิจกรรม Gamification ทั้งหมด
เหมาะสำหรับครูที่ต้องการไอเดียครบวงจรตั้งแต่ต้นจนจบ

Prompt
"คุณคือผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบการเรียนรู้ด้วย Gamification ช่วยออกแบบแผนการสอนสำหรับวิชา วิทยาศาสตร์ ม.1 เรื่องระบบสุริยะ โดยใช้หลักการ Gamification เพื่อกระตุ้นความสนใจของนักเรียน
1. กำหนดธีมเรื่อง (Theme) ที่น่าสนใจ
2. สร้างภารกิจ (Quests) หรือกิจกรรมหลัก 3-4 อย่าง ที่นักเรียนต้องทำให้สำเร็จในแต่ละสัปดาห์
3. ออกแบบระบบคะแนนและรางวัล (Points & Rewards) ที่นักเรียนจะได้รับเมื่อทำภารกิจสำเร็จ (เช่น ป้ายความสำเร็จ, คะแนนสะสม)
4. แนะนำเครื่องมือหรือแอปพลิเคชัน (Tools) ที่สามารถนำมาใช้ประกอบกิจกรรมได้
ขอคำตอบในรูปแบบ การสรุปเป็นข้อๆ และใช้ภาษาที่เข้าใจง่ายและน่าสนใจ"

การออกแบบภารกิจ (Quest) ที่เจาะจง
เหมาะสำหรับครูที่มีแนวคิดอยู่แล้ว แต่อยากได้ภารกิจที่เฉพาะเจาะจงมากขึ้น

Prompt
"ฉันกำลังจะสอนวิชา ภาษาไทย ม.2 เรื่องการแต่งกลอนแปด โดยใช้ Gamification โดยตั้งชื่อธีมว่า 'การผจญภัยในแดนกวี'
ช่วยออกแบบ ภารกิจ (Quest) ที่น่าสนใจ 3 ภารกิจสำหรับนักเรียนในบทเรียนนี้ โดยแต่ละภารกิจต้อง:
1. มีชื่อภารกิจที่ดึงดูดใจ
2. มีคำอธิบายภารกิจที่ชัดเจน (เช่น 'ให้นักเรียนแต่งกลอนแปดมา 1 บท')
3. มีเกณฑ์การให้คะแนนที่สามารถนำไปใช้ได้จริง
ห้าม ใช้ภารกิจซ้ำซาก เช่น 'ท่องจำคำศัพท์' แต่ให้เน้นที่การประยุกต์ใช้และความคิดสร้างสรรค์"

การสร้างระบบคะแนนและรางวัล (Points & Rewards)
เหมาะสำหรับครูที่ต้องการสร้างระบบคะแนนและรางวัลที่ใช้ได้จริงในห้องเรียน

Prompt
คุณคือผู้เชี่ยวชาญด้านการให้คำปรึกษาการศึกษา
ช่วยแนะนำ ระบบการให้คะแนนและรางวัล สำหรับกิจกรรม Gamification ในห้องเรียน สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา โดยใช้รูปแบบการสอนแบบ 2T 3E โดยระบบนี้ต้อง:
1. ประกอบด้วยคะแนนหลักและรางวัลที่จับต้องได้และรางวัลที่เป็นนามธรรม (เช่น สิทธิ์พิเศษ)
2. มีรางวัลสำหรับพฤติกรรมเชิงบวกที่หลากหลาย ไม่ใช่แค่ผลการเรียนดี (เช่น การทำงานกลุ่ม, การช่วยเหลือเพื่อน)
3. มีคำแนะนำว่าควรนำระบบนี้ไปใช้อย่างไรในห้องเรียนเพื่อไม่ให้นักเรียนรู้สึกแข่งขันกันมากเกินไป
ขอคำตอบเป็น ข้อแนะนำสั้นๆ 5-6 ข้อ และใช้ภาษาที่เข้าใจง่าย"

ให้ปรับ Prompt ตามบริบทของแต่ละสถานศึกษา

คุณคือผู้เชี่ยวชาญด้านการเขียนแผนการสอน
ให้นำคำตอบที่ได้มา ทำเป็นแผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชา.....  เรื่อง..... ระดับชั้น.....
จำนวน 3 คาบ คาบละ 50 นาที
โดยมีหัวข้อดังนี้
1. ผลการเรียนรู้

2. ความคิดรวบยอด
(นักเรียนรู้อะไร และทำอะไรได้ เป็นภาพรวมในแผนจัดการเรียนรู้นั้นๆ เขียนเป็นความเรียง ให้สอดคล้องกับผลการเรียนรู้ที่ระบุไว้ใน ข้อ 1)

3. จุดประสงค์การเรียนรู้ (ให้เขียนเป็นข้อๆ โดยแบ่งเป็น ด้านความรู้ ด้านทักษะ/กระบวนการ/สมรรถนะสำคัญ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์)

4. สาระการเรียนรู้
4.1 ความรู้  (อ้างอิงตามผลการเรียนรู้ในข้อที่ 1. แล้วจำแนกเนื้อหาออกเป็นหัวข้อ)
4.2 ทักษะ/กระบวนการ/สมรรถนะสำคัญ
โดยให้เน้นทักษะ.......
(ทักษะการสื่อสาร , ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ , ทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ , ทักษะทางสังคมและประชาธิปไตย , ทักษะกระบวนการการสร้างงานศิลปวัฒนธรรม , ทักษะชีวิตและการจัดการตนเอง , สมรรถสำคัญของผู้เรียน (ความสามารถในการสื่อสาร, ความสามารถในการคิด, ความสามารถในการแก้ปัญหา, ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต, ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี)

4.3  คุณลักษณะอันพึงประสงค์  (ให้เน้นด้าน ....)  รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ , ซื่อสัตย์สุจริต ,  มีวินัย , ใฝ่เรียนรู้ ,  อยู่อย่างพอเพียง , มุ่งมั่นในการทำงาน ,  รักความเป็นไทย ,  มีจิตสาธารณะ

5. กระบวนการจัดการเรียนรู้ รูปแบบวิธีการสอนคือ ....  (5 E, STEM, Jigsaw, PBL )
(ให้เขียนเป็นข้อๆ )

6. การวัดและประเมินผล
ให้ทำในรูปแบบตาราง ในแถวมีหัวข้อ ด้านความรู้ , ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ,
ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์
ในคอลัมน์ มีหัวข้อ จุดประสงค์การเรียนรู้ , วิธีการวัด , เครื่องมือในการวัด , เกณฑ์การวัด

7. วัสดุ อุปกรณ์สื่อ และแหล่งเรียนรู้
(ให้เขียนเป็นข้อๆ )

เกมจับคู่ยา
Prompt : สร้างเกมจับคู่คำศัพท์แบบอินเทอร์แอคทีฟที่ให้นักเรียนเชื่อมโยงคำศัพท์เกี่ยวกับยา ใช้เวลา 3 นาที จำนวน 10 ข้อ มาพร้อมระบบคำใบ้ ในดีไซน์สีสันสดใส และแอนิเมชั่นยินดีเมื่อจับคู่ถูกต้อง

Flashcards สัญญาณชีพผิดปกติ 
Prompt : สร้าง Flashcards แบบ Digital (หรือ Print-and-Cut) ที่ด้านหนึ่งเป็นภาพอาการสัญญาณชีพที่ผิดปกติ (เช่น cyanosis, dyspnea) อีกด้านเป็นชื่อภาวะและแนวทางการพยาบาลเบื้องต้น

การจัดท่านอนผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องท้อง
Prompt : ออกแบบภาพประกอบสถานการณ์จำลองการจัดท่านอนผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องท้อง โดยมีตัวเลือกท่าทางที่ถูกต้องและไม่ถูกต้อง ให้นักศึกษาพยาบาลเลือกท่าที่เหมาะสมที่สุด พร้อมอธิบายเหตุผล

ให้ปรับ Prompt ตามบริบทของแต่ละสถานศึกษา

คุณคือผู้เชี่ยวชาญด้านการเขียนแผนการสอน
ให้นำคำตอบที่ได้มา ทำเป็นแผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาการเขียนโปรแกรม  เรื่องการใช้คำสั้ง if ระดับชั้นมัธยมปีที่ 2 จำนวน 3 คาบ คาบละ 50 นาที โดยมีหัวข้อดังนี้
1. ผลการเรียนรู้

2. ความคิดรวบยอด (นักเรียนรู้อะไร และทำอะไรได้ เป็นภาพรวมในแผนจัดการเรียนรู้นั้นๆ เขียนเป็นความเรียง ให้สอดคล้องกับผลการเรียนรู้ที่ระบุไว้ใน ข้อ 1)

3. จุดประสงค์การเรียนรู้ (ให้เขียนเป็นข้อๆ โดยแบ่งเป็น ด้านความรู้ ด้านทักษะ/กระบวนการ/สมรรถนะสำคัญ ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์)

4. สาระการเรียนรู้
4.1 ความรู้  (อ้างอิงตามผลการเรียนรู้ในข้อที่ 1. แล้วจำแนกเนื้อหาออกเป็นหัวข้อ)
4.2 ทักษะ/กระบวนการ/สมรรถนะสำคัญ โดยให้เน้นทักษะกระบวนการคิด และความสามารถในการใช้เทคโนโลยี)
4.3  คุณลักษณะอันพึงประสงค์  (ให้เน้นด้าน ....)  รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ , ซื่อสัตย์สุจริต ,  มีวินัย , ใฝ่เรียนรู้ ,  อยู่อย่างพอเพียง , มุ่งมั่นในการทำงาน ,  รักความเป็นไทย ,  มีจิตสาธารณะ

5. กระบวนการจัดการเรียนรู้ รูปแบบวิธีการสอนคือ STEM และ Gamification (ให้เขียนเป็นข้อๆ )

6. การวัดและประเมินผลให้ทำในรูปแบบตาราง ในแถวมีหัวข้อ ด้านความรู้ , ด้านสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน , ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ในคอลัมน์ มีหัวข้อ จุดประสงค์การเรียนรู้ , วิธีการวัด , เครื่องมือในการวัด , เกณฑ์การวัด

7. วัสดุ อุปกรณ์สื่อ และแหล่งเรียนรู้ (ให้เขียนเป็นข้อๆ )